ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΗ ΣΕΙΡΑ 

► ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ Η ΚΡΗΤΗ

Α΄ ΜΕΡΟΣ

ΕΤ 1 – Έτος παραγωγής 1993

Video Beta SP- έγχρωμο – διάρκεια 26΄: 55΄΄

Πρώτη προβολή : 9 Αυγούστου 1994 (Ε: 1997 & 2001)

Παραγωγός Ηρώ Σγουράκη, αφήγηση Θόδωρος Γκόγκος, δημοσιογραφική έρευνα Νέλλη Κατσαμά, ειδική συνεργασία Μανώλης Παπαδάκης, Παναγιώτης Πατρίκιος,  Μανώλης Σπανάκης και Σχολή Κινηματογράφου Λυκούργου Σταυράκου, φωτογραφία Στάθης Γκόβας, ήχος Βασίλης Κυριακόπουλος, μοντάζ Νίκος Μουστάκης συνεργάτης σκηνοθέτης Σωτήρης Λαμπρόπουλος, σενάριο και σκηνοθεσία Ηρώ Σγουράκη​.

Αφιέρωμα στον κορυφαίο λογοτέχνη και θεμελιωτή του χρονογραφήματος στην Ελλάδα, Ιωάννη Κονδυλάκη. Μέσα από τα κείμενα πολλών πνευματικών ανθρώπων, όπως των: Λευτέρη Αλεξίου, Άλκη Θρύλου, Γιάννη Βλαχογιάννη, Δ. Καλλονά, Μιλτιάδη Μαλακάση, Μαρίας Μαυροειδή-Παπαδάκη, Φώτου Πολίτη, Γιώργου Πράτσικα, Σωτήρη Σκίπη, Πέτρου Σπανδωνίδη, Γ.Κ. Τζαμουδάκη και Νι­κόλαου Τωμαδάκη, αλλά και από την καταγραφή ζωντανών μαρτυριών όπως αυτές του φιλόλογου Μενέλαου Παρλαμά και του συγγραφέα Βαγγέλη Γκούφα, παρουσιάζεται ο ευαίσθητος αγωνιστής Ιωάννης Κονδυλάκης και καταγράφεται στην ταινία ό,τι εισέπραξε από την αντίληψη του τόπου του και ό,τι βίωσε και αφομοίωσε από τη γενέθλια γη - το χωριό Βιάννος της Κρήτης. Καταγράφεται ακόμα η λαμπρή πορεία του ως χρονογράφου και ηθογράφου.

Υπογράφει τα έργα του, με το ψευδώνυμο «Διαβάτης» και για πρώτη φορά εμφανίζεται στη δημοσιογραφία στην κρητική εφημερίδα Αλήθεια του Τιμόθεου Ψαρουδάκη. Το 1888 γίνεται συντάκτης της Άμυνας και από το 1889 έως το 1919 ο Ιωάννης Κονδυλάκης μάχεται στην πρώτη γραμμή της δημοσιογραφίας και της λογοτεχνίας στην Αθήνα. Χειρίζεται την πένα με μεγάλη ευχέρεια, και στο χώρο της δημοσιογραφίας βρίσκει την ευκαιρία να εκδηλώσει όλο το μεγαλείο της τόλμης του. Οι εφημερίδες Άστυ και Εμπρός, είχαν την τιμή να τον συγκαταλέγουν στα επιτελεία των συνεργατών τους. Στο Εμπρός όμως δίνει για 25 ολόκληρα χρόνια κυριολεκτικά την ψυχή του. Οι Αθηναίοι αγοράζουν το Εμπρός για να διαβάσουν το χρονογράφημα του «Διαβάτη», χαριτωμένο, ανθρώπινο, καυστικό, υπόδειγμα φόρμας και ήθους για τους δημοσιογράφους της εποχής του.

Τα σπάνια ντοκουμέντα που καταγράφονται και παρουσιάζονται στην ταινία προ­έρχονται από τα αρχεία: Ελληνικό Λογοτεχνικό Ιστορικό Αρχείο (ΕΛΙΑ), ΕΣΗΕΑ, Ιστορικό Αρχείο Κρήτης, Γιάννη Καιροφύλλα, Θάλειας Καλλιγιάννη, Μουσείο Ηρα­κλείου.

Β' ΜΕΡΟΣ  

ΕΤ 1 – Έτος παραγωγής 1993

Video Beta SP- έγχρωμο – διάρκεια 25΄: 29΄΄

Πρώτη προβολή : 16 Αυγούστου 1994 (Ε: 1997 & 2001)

Παραγωγός Ηρώ Σγουράκη, αφήγηση Θόδωρος Γκόγκος, δημοσιογραφική έρευνα Νέλλη Κατσαμά, φωτογραφία Στάθης Γκόβας, ήχος Βασίλης Κυριακόπουλος, μοντάζ Νίκος Μουστάκης, συντονιστής ​παραγωγής Κώστας Στυλιάτης, συνεργάτης σκηνοθέτης Σωτήρης Λαμπρόπουλος, σενάριο και σκηνοθεσία Ηρώ Σγουράκη​.

Η ολοκλήρωση του αφιερώματος, στο σημαντικό Κρητικό λογοτέχνη, το χαρισματικό άνθρωπο που αγαπήθηκε στον τόπο του και λατρεύτηκε από τους ξένους, για το πολυσήμαντο λογοτεχνικό του έργο.

Ο Ιωάννης Κονδυλάκης, γεννήθηκε στη Βιάννο, ένα κεφαλοχώρι του νομού Ηρακλείου, το 1862 κατά τον Νικόλαο Τωμαδάκη, το 1861 κατ΄ άλλους.

Ανήκει στη γενιά των ηθογράφων και την αντιπροσωπεύει στον τόπο του και στη νεοελληνική πεζογραφία μ' ένα αξιόλογο έργο που καθρεπτίζει με εξαιρετική διαύγεια και χάρη, ανάμεσα από την ιδιαίτερη πραγματικότητα της στιγμής και του περιβάλλοντος, την ολοκλήρωση και την παλμώδη κρητική ψυχή σ' όλες τις εκδηλώσεις της.

Μια σειρά σπουδαίων έργων όπως Ο Πατούχας, Όταν ήμουν δάσκαλος, Η πρώτη αγάπη, αλλά και μια σειρά σημαντικών λαογραφικών και ιστορικών έργων για την Κρήτη, όπως Ιστορία και γεωγραφία της Κρήτης, Η Γραμβούσα, Η Πατρίς κ.ά. καταδεικνύουν πρώτα απ' όλα το ήθος του συγγραφέα, ενδεικτικό της κρητικής ιδιοσυγκρασίας.

Η Κρήτη που ήταν κλεισμένη στη ψυχή του, ξεχύθηκε μέσα στο έργο του, πλούσια ακτινοβόλα κι από κει ξεπηδά πάλι, συμπυκνωμένη, με την ευγένεια και το κέφι της, με τον ηρωισμό και την αγωνία της, με λίγα λόγια με την ακατάβλητη ζωτικότητά της.

Στην ταινία παρουσιάζεται η πορεία του Ιωάννη Κονδυλάκη, αλλά και μιας ολόκληρης εποχής. Σύμφωνα με τη μαρτυρία του δημοσιογράφου Μανώλη Μαθιουδάκη, το 1914 ο θάνατος ενός απόρου δημοσιογράφου, στάθηκε αφορμή για τη δημιουργία της Ένωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών (ΕΣΗΕΑ), με πρώτο πρόεδρό της τον Ιωάννη Κονδυλάκη.

Δεν είχε επιλεγεί τόσο για τις συνδικαλιστικές του ικανότητες, αφού δεν είχε ασχοληθεί ποτέ του με το συνδικαλισμό. Τον επέλεξαν όμως, γιατί ήταν μια πολύ μεγάλη προσωπικότητα τόσο των Γραμμάτων όσο και της δημοσιογραφίας.

Ήταν ο γνωστός "Διαβάτης" στο Εμπρός, και ο πατέρας του χρονογραφήματος. Τα βήματά του ακολούθησαν, κορυφαίοι της νεοελληνικής γραμματείας, όπως ο Κωστής Παλαμάς, ο Κώστας Βάρναλης, ο Στρατής Μυριβήλης, ο Γρηγόριος Ξενόπουλος και άλλοι μεγάλοι λογοτέχνες.

ΠΗΓΗ: Αρχείο Γιώργου & Ηρώς Σγουράκη. Κινηματογραφικό – τηλεοπτικό –ραδιοφωνικό- ηχητικό – εκδοτικό – φωτογραφικό – εικαστικό, Αρχείο Κρήτης, Αθήνα 2012